MENU

E-pismo dla elektryków i elektroników
AUTOMATYKA, ELEKTRYKA, ZAKŁÓCENIA

Vol. 3, Nr 2 (8) 2012

Publ. 30.06.2012

Połączenia wyrównawcze ochronne

Protective Equipotential Bonding

dr inż. Edward MUSIAŁ

s. 6-29 DOI:

Abstract

Bonding plays a significant role in maintaining continuity of the equipment grounding path and equipotentiality of simultaneously accessible parts. In this paper bonding arrangements are presented as well as the role and sizing of main and supplementary bonding conductors. The rules for checking the continuity of connections are mentioned. The Polish edition of HD 60364-5-54:2007 (Earthing arrangements, protective conductors and protective bonding conductors) contains a lot of mistakes which may have serious consequences. Therefore a voluminous erratum is attached.

Streszczenie

Połączenia wyrównawcze dla celów ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach elektrycznych budynków zostały w Polsce wprowadzone zaledwie 35 lat temu i to w wersji bardzo ograniczonej: tylko połączenia wyrównawcze główne i bez wsparcia uziomem fundamentowym. Od blisko dziesięciu lat Polskie Normy teoretycznie są identyczne z Normami Europejskimi i powinny umożliwiać wykonywanie połączeń wyrównawczych w sposób zgodny z uznanymi w świecie zasadami wiedzy technicznej, ale pojawiły się przeszkody mentalne. Polskojęzyczne teksty norm są zdeformowane błędnym tłumaczeniem, w przepisach prawa budowlanego pojawiają się zapisy niezgodne z postanowieniami norm, a pseudowiedza natrętnie sprzedawana szeregowym elektrykom nie sprzyja podnoszeniu ich kwalifikacji. Połączenia wyrównawcze to sposób ochrony prosty aż do bólu - wystarczy galwanicznie połączyć ze sobą wszystko, co dostępne i przewodzące, a nie pojawi się różnica potencjałów zagrażająca porażeniem. Jednak ta prostota jest zwodnicza, o czym mogą świadczyć wieloletnie, ostre dyskusje o tym, co łączyć, a czego nie łączyć, i dlaczego albo o tym, że w tym użyciu termin ekwipotencjalizacja oznacza znaczne zmniejszenie różnicy potencjałów w warunkach zakłóceniowych, ale na ogół nie do zera. Poza ogólnymi zasadami stosowania połączeń wyrównawczych głównych i miejscowych oraz uziomów fundamentowych bądź parafundamentowych, jest wiele szczegółowych i specyficznych zasad odnoszących się do określonych urządzeń i/lub miejsc o specjalnym przeznaczeniu i szczególnych warunkach środowiskowych. Trzeba upowszechniać tę wiedzę w trosce zarówno o bezpieczeństwo ludzi oraz zwierząt hodowlanych, jak i niezakłócone działanie ważnych urządzeń i układów elektrycznych.

Keywords

protection against electric shock, protective equipotential bonding system (PEBS), protective bonding conductors, main bonding conductors and terminals, supplementary bonding conductors and terminals

Słowa kluczowe

ochrona przeciwporażeniowa, układ ochronnych połączeń wyrównawczych głównych i miejscowych, przewody wyrównawcze ochronne, szyny połączeń wyrównawczych głównych i miejscowych

Rys. / Fig.

Bibliografia / Bilbiography

[1] Biegelmeier G., Kiefer G., Krefter K.-H.: Schutz in elektrischen Anlagen. VDE-Verlag, Berlin, 1998.
[2] Bödeker K.: E-Check und Wiederholungsprüfung. Teil 5: Nachweis des Potentialausgleichs. Elektropraktiker, 1998, nr 7, s. 648-651.
[3] Hering E.: Schutzpotentialausgleichsleiter-Mindestquerschnitte. Elektropraktiker, 2010, nr 8, s. 658-660.
[4] Musiał E., Jabłoński W.: Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne niskiego napięcia w zakresie
ochrony przeciwporażeniowej – nowelizacja projektu przepisów. Biuletyn SEP, INPE „Informacje o normach i przepisach elektrycznych”, 1999,
nr 24, s. 3-56.
[5] Musiał E.: Najwyższy czas zaprzestać parodiowania normalizacji. Biul. SEP, INPE „Informacje o normach i przepisach elektrycznych”, 2002, nr 48,
s. 96-110.
[6] Nienhaus H.: Messen der Durchgängigkeit der Verbindungen des Hauptpotentialausgleichs. Der Elektro- und Gebäudetechniker, 2000,
nr 20, s. 18-21.
[7] Zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki oraz Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 31 grudnia 1968 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinna odpowiadać ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach elektroenergetycznych
o napięciu do 1 kV.
[8] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi zmianami).
[9] PN-66/E-05009: Urządzenia elektroenergetyczne. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach o napięciu znamionowym do 1000 V.
[10] PN-HD 60364-4-41:2009 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed
porażeniem elektrycznym.
[11] PN-HD 60364-4-444:2010 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 4-444: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa – Ochrona
przed zaburzeniami napięciowymi i zaburzeniami elektromagnetycznymi (oryg.).
[12] PN-HD 60364-5-54:2010 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 5-54: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Uziemienia,
przewody ochronne i przewody połączeń ochronnych.
[13] PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 6: Sprawdzanie.
[14] PN-EN 60445:2011 Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z maszyną, oznaczanie i identyfikacja –
Identyfikacja zacisków urządzeń i zakończeń przewodów (oryg.). Wprowadza EN 60445:2010 [IDT].
[15] PN-EN 50310:2007 Stosowanie połączeń wyrównawczych i uziemiających w budynkach z zainstalowanym sprzętem informatycznym.
[16] ITU-T Recommendation K.27: Protection against interference. Bonding configurations and earthing inside a telecommunication building.
International Telecommunication Union, 1996.
[17] DIN 18012:2008-05 Haus-Anschlusseinrichtungen – Allgemeine Planungsgrundlagen.
[18] DIN VDE 0618-1:1989-08 Betriebsmittel für den Potentialausgleich – Potentialausgleichsschiene (PAS) für den Hauptpotentialausgleich.
[19] NF C 15-100:2002 Installations électriques à basse tension.