MENU

E-pismo dla elektryków i elektroników
AUTOMATYKA, ELEKTRYKA, ZAKŁÓCENIA

Vol. 6, Nr 2 (20) 2015

Publ. 30.12.2015

Środowiskowe aspekty występowania, poszukiwania i eksploatacji gazu ziemnego z formacji łupkowych w Polsce

Environmental Aspects of the Shale Gas Occurrence, Exploration and Eksploitation in Poland

Małgorzata PRUSZKOWSKA-CACERES

s. 32-41 DOI: 10.17274/AEZ.2015.20.03

Abstract

Natural gas from unconventional resources can be an alternative, clean source of energy. It's exploration however, gives rise to

serious concern especially with regard to natural environment. The most important issue is the impact on groundwater being the main source

of water supply. Investigations prove that it is unlikely to cause contamination hazard for usable aquifers. Groundwater contamination

and the hazard is no higher than in the case of exploitation of conventional gas fields.

Streszczenie

Gaz ziemny ze źródeł niekonwencjonalnych może stać się alternatywnym, czystym źródłem energii. Jego poszukiwania

budzą jednak w Polsce wiele obaw związanych głównie z ochroną naturalnego środowiska. Najistotniejszym zagadnieniem jest wpływ na

wody podziemne, które stanowią główne źródło zaopatrzenia w wodę. Badania dowodzą, że zagrożenie zanieczyszczenia użytkowych

warstw wodonośnych jest mało prawdopodobne i nie jest wyższe niż w przypadku eksploatacji konwencjonalnych złóż gazu ziemnego.

Keywords

shale gas, environmental impact assessment

Słowa kluczowe

gaz łupkowy, ocena oddziaływania na środowisko

Rys. / Fig.

Bibliografia / Bilbiography

L. Bojarski: Atlas hydrochemiczny i hydrodynamiczny paleozoiku i mezozoiku oraz ascenzyjnego zasolenia wód podziemnych na Niżu

Polskim. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1999

[2] S. Dubiel, J. Macuda, A. Jamrozik: Ocena wpływu technologii stosowanych w wiertnictwie naftowym na środowisko gruntowo-wodne.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz, 20, 2, 331–342, 2003

[3] K.B. Gregory, R.D. Vidic, D.A. Dzombak: Water Management Challenges Associated with the Production of Shale Gas by Hydraulic Fracturing.

Elements, vol. 7, no. 3, 181 –186, 2011

[4] I. Grotek: Dojrzałość termiczna materii organicznej z utworów pokrywy osadowej pomorskiego odcinka TESZ, basenu bałtyckiego

oraz obszarów przyległych. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 186, 253–270, 2006

[5] B. Jaworska-Szulc, B. Kozerski, H. Piekarek-Jankowska, M. Pruszkowska, M. Przewłócka: Gdański system wodonośny. Politechnika Gdańska,

Gdańsk,2007

[6] B. Jaworska-Szulc, M. Pruszkowska-Caceres, M. Przewłócka: Analiza kontaktu wód podziemnych i powierzchniowych na podstawie badań

ich jakości na młodoglacjalnym obszarze Pojezierza Kaszubskiego. Przegląd Geologiczny, vol. 62, nr 4, 204–213, 2014

[7] M. Konieczyńska (kierownik projektu): Środowisko i prace rozpoznawcze dotyczące gazu z łupków. Wyniki badań środowiska gruntowowodnego,

powietrza, klimatu akustycznego, płynów technologicznych i odpadów. Raport Ministerstwa Środowiska, Warszawa, 2013

[8] J. Macuda: Środowiskowe aspekty potencjalnej produkcji gazu ziemnego z niekonwencjonalnych złóż”. Przegląd Geologiczny, vol. 58, nr 3,

266–270, 2010

[9] H. Machowska: Niekonwencjonalny gaz ziemny – gaz z łupków. Czasopismo Techniczne Chemia. Politechnika Krakowska, 1-Ch/2012, z. 16,

85-93, 2012

[10] M. Narkiewicz, M. Jarosiński, P. Krzywiec, M.I. Waksmundzka (2007), „Regionalne uwarunkowania rozwoju i inwersji basenu lubelskiego w

dewonie i karbonie”. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 422, 19-33.

[11] NETL: Modern Shale Gas Development in the United States. Raport U.S. Department of Energy, 2009

[12] Z. Nowicki: Wody podziemne miast wojewódzkich Polski. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, red. 2007

[13] PGNiG (2015), „Raport oddziaływania na środowisko Kawernowego Podziemnego Magazynu Gazu w Gdyni Kosakowie”. Polskie Górnictwo

Naftowe i Gazowe, Warszawa.

[14] PIG-PIB: Badania aspektów środowiskowych procesu szczelinowania hydraulicznego wykonanego w otworze Łebień LE-2H.

Raport końcowy. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 2011

[15] PIG-PIB: Ocena zasobów wydobywanych gazu ziemnego i ropy naftowej z formacji łupkowych dolnego paleozoiku w Polsce

(basen bałtycko-podlasko-lubelski). Raport pierwszy. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 2012

[16] P. Poprawa, S. Šliaupa, R.A. Stephenson, J. Lazauskienė: Late Vendian-Early Palaeozoic tectonic evolution of the Baltic Basin: regional

implications from subsidence analysis. Tectonophysics, no. 314, 219-239, 1999

[17] P. Poprawa: Potencjał występowania złóż gazu ziemnego w łupkach dolnego paleozoiku w basenie bałtyckim i lubelsko-podlaskim.

Przegląd Geologiczny nr 58, 226–249, 2010 a.

[18] P. Poprawa: Analiza osadów ilasto-mułowcowych w Polsce pod kątem możliwości występowania w nich niekonwencjonalnych

nagromadzeń gazu ziemnego. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 439, 159-172, 2010 b

[19] M. Pruszkowska: Jakość wód użytkowych poziomów wodonośnych w rejonie Jeziora Żarnowieckiego. [w:] Współczesne Problemy

Hydrogeologii, Politechnika Gdańska, t. XI, cz. 2, 257–263, 2003

[20] M. Pruszkowska: Hydrogeochemia wód podziemnych z utworów czwartorzędu Pojezierza Kaszubskiego. Monografie Politechniki Gdańskiej

nr 51, Gdańsk, 2004

[21] M. Pruszkowska, G. Malina: Hydrogeochemistry and vulnerability of groundwater in the moraine upland aquifers of the Gdańsk region

(Northern Poland). Geological Quarterly, 52 (3), 291–300, 2008

[22] M. Pruszkowska-Caceres: Warunki powstawania, występowania i ocena zasobów gazu ziemnego z formacji łupkowych w Polsce.

[w:] Energetyka przyszłości. Energooszczędne instalacje i systemy. Seria Automatyka, Elektryka, Zakłócenia. Red. Z. Kwiatkowski. INFOTECH,

Gdańsk, 23–26, 2015

[23] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi.

Dz.U. nr 165, poz. 1359.

[24] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych

i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz.U. nr 32,

poz. 284.

[25] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dz. U. nr 120,

poz. 826.

[26] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Dz.U. nr 143,

poz. 896.

[27] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu.

Dz.U. nr 16, poz. 87.

[28] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód

powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Dziennik Ustaw Nr 257, poz. 1545..

[29] Źródło: www.newconceptenergy.com, zmienione

[30] Źródło: www.lupkipolskie.pl, zmienione